Autyzm
Wspieramy komunikację dzieci z autyzmem, stosując indywidualne metody terapii i współpracując z rodzicami.
Autyzm (od grec. autos – sam), to rodzaj wieloczynnikowego zaburzenia rozwojowego z charakterystycznym sposobem wadliwego funkcjonowania w trzech dziedzinach psychopatologii: interakcji społecznych, komunikacji oraz ograniczonym, powtarzającym się repertuarem zachowań. Obecnie w klasyfikacjach medycznych (ICD-11, DSM-5) stosuje się pojęcie Autystycznego Spektrum Zaburzeń (ASD), wskazując na różne poziomy ciężkości tego zaburzenia.

YAP (Young Autism Project)
Program YAP stworzony na Uniwersytecie Kalifornijskim w Los Angeles dzieli proces terapii mowy u dzieci autystycznych na etapy.
Przedstawiony w YAP harmonogram interwencji terapeutycznej może być modyfikowany ze względu na indywidualne właściwości i możliwości dziecka. Stanowi on wzór z określonym czasem trwania poszczególnych interwencji, z zaznaczeniem metody wiodącej. Cele przedstawiają kierunek i zamierzony efekt interwencji.
Mimo wielu lat doświadczeń w stosowaniu programu z UCLA w terapii dzieci z autyzmem, nie daje on stu procent satysfakcji we wszystkich przypadkach. Podkreśla tę kwestię twórca tego programu, O.I. Lovaas, twierdząc, że stosując YAP w terapii autyzmu nie jest w stanie nauczyć mówienia wszystkich dzieci.
ok. 2-4 tygodnie
Ustanowienie relacji uczeń – nauczyciel.
Na tym etapie stosuje się głównie trening prób powtórzonych (DTT). Celem tego etapu jest nauczanie się wykonywania poleceń jednostopniowych typu: „usiądź” lub „przyjdź tutaj”, zmniejszających poziom zachowań utrudniających (np. napadów złości).
ok. 1-4 miesiące
Uczenie umiejętności podstawowych
Na tym etapie stosuje się głównie metodę DTT. Celem tego etapu jest nauczenie się rozróżniania poleceń jednostopniowych, samodzielne nazywanie przedmiotów, dopasowywanie, receptywna identyfikacja przedmiotów, ubieranie się, początki bawienia się zabawkami.
ok. 6 i więcej miesięcy
Początki komunikacji
Na tym etapie stosuje się głównie metody DTT i uczenie incydentalne. Celem tego etapu jest nauczenie się imitacji dźwięków mowy, samodzielne nazywanie przedmiotów, rozpoznawanie czynności i obrazków, rozszerzenie umiejętności pomocy samemu sobie i zabawy, rozpoczęcie komunikacji wizualnej u dzieci wolno uczących się języka (system komunikacji obrazkowej lub czytanie i pisanie).
ok. 12 miesięcy
Rozwój komunikacji, początek interakcji z rówieśnikami
Na tym etapie stosują się metody DTT, uczenie incydentalne i zajęcia w parach z typowymi rówieśnikami. Celem tego etapu jest nauczenie się nazywania kolorów i kształtów, wprowadzenie pojęć językowych, takich jak: „duże/małe”, „tak/nie”, rozpoznawanie emocji, początki zdań: „Chcę …” i „Widzę, że …”; początki zabawy z udawaniem i interakcji z rówieśnikami, trening czystości.
ok. 12 miesięcy
Zaawansowana komunikacja, przygotowanie do szkoły.
Na tym etapie stosują się metody DTT, uczenie incydentalne, małe grupy oraz reguralne zajęcia w przedszkolu. Celem tego etapu jest nauczenie się używania elementów gramatycznych (np. przyimków, zaimków, czasy przeszłego), rozmowa z innymi, opisywanie przedmiotów i zdarzeń, rozumienie opowiadań, pojmowanie cudzej perspektywy, naśladowanie modeli, samodzielna praca, pomaganie w pracach porządkowych.
Czym jest autyzm?
Autyzm to zaburzenie neurorozwojowe, które wpływa na sposób, w jaki osoba odbiera świat i komunikuje się z otoczeniem. Jest to spektrum. Oznacza to, że objawy i ich nasilenie mogą być bardzo różne u poszczególnych osób. Do najczęstszych cech autyzmu należą trudności w komunikacji werbalnej i niewerbalnej, ograniczone zainteresowania, powtarzalne zachowania oraz specyficzne reakcje na bodźce sensoryczne. Osoby z autyzmem mogą mieć trudności w nawiązywaniu relacji społecznych, ale jednocześnie często wykazują wyjątkowe zdolności w określonych dziedzinach.
W czym pomaga terapia logopedyczna?
Terapia logopedyczna odgrywa istotną rolę w wsparciu osób z autyzmem, zwłaszcza w zakresie komunikacji i języka. Logopeda pomaga w:
- rozwijaniu mowy i poprawnej artykulacji,
- nauce alternatywnych metod komunikacji (np. komunikacja obrazkowa, gesty, aplikacje wspomagające),
- rozumieniu i stosowaniu języka w różnych kontekstach,
- rozwijaniu kompetencji społecznych związanych z mową,
- poprawie umiejętności narracyjnych,
- minimalizowaniu echolalii (powtarzania słów lub zdań bez ich pełnego rozumienia),
- dostosowywaniu komunikacji do indywidualnych potrzeb dziecka.
Jak wygląda współpraca?
Każda terapia jest dostosowana do indywidualnych potrzeb i możliwości dziecka. Proces terapii obejmuje kilka niezwykle ważnych etapów:
Diagnoza logopedyczna – na pierwszym spotkaniu przeprowadzana jest szczegółowa analiza umiejętności komunikacyjnych dziecka. W tym celu stosuje się obserwację, rozmowy z rodzicami oraz testy diagnostyczne.
Określenie celów terapii – na podstawie diagnozy ustalane są cele krótko- i długoterminowe, które będą realizowane w trakcie terapii. Mogą one obejmować rozwój mowy, poprawę artykulacji, naukę alternatywnych sposobów komunikacji czy pracę nad umiejętnościami społecznymi.
Regularne spotkania terapeutyczne – zajęcia odbywają się zazwyczaj raz lub kilka razy w tygodniu. Ich częstotliwość zależy od indywidualnych potrzeb dziecka i możliwości rodziców.
Współpraca z rodzicami – ważnym elementem terapii jest zaangażowanie rodziców. Logopeda przekazuje wskazówki, ćwiczenia do wykonywania w domu oraz strategie wspierające rozwój mowy i komunikacji.
Monitorowanie postępów – co jakiś czas dokonywana jest ocena postępów dziecka. Pozwala to na dostosowanie metod i technik pracy do jego aktualnych potrzeb.
Co trzeba wiedzieć?
Terapia logopedyczna jest procesem długofalowym i wymaga cierpliwości oraz systematyczności.
Nie każde dziecko z autyzmem rozwija mowę w ten sam sposób – niektóre dzieci zaczynają mówić późno, inne preferują alternatywne sposoby komunikacji.
Istnieje wiele metod wspomagających terapię, w tym PECS (system komunikacji obrazkowej), AAC (wspomagające i alternatywne sposoby komunikacji) czy treningi umiejętności społecznych.
Ważna jest indywidualizacja terapii – każda osoba z autyzmem ma inne potrzeby i możliwości.
Warto wspierać dziecko także poza gabinetem logopedy – codzienna praktyka w naturalnym środowisku jest niezwykle ważna.
Dlaczego warto wybrać terapię u Ewy Machalskiej?
Ewa Machalska to doświadczony logopeda, który specjalizuje się w terapii dzieci ze spektrum autyzmu. Dzięki holistycznemu podejściu, zaangażowaniu oraz wykorzystywaniu nowoczesnych metod terapeutycznych, każde dziecko otrzymuje indywidualnie dopasowane wsparcie. Terapia prowadzona jest w przyjaznej i bezpiecznej atmosferze. Umożliwia to skuteczniejsze osiąganie zamierzonych celów.
Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej lub umówić się na konsultację, skontaktuj się z gabinetem Ewy Machalskiej w Lublinie. Wspólnie znajdziemy najlepsze rozwiązanie dla Twojego dziecka!